Het gansrijden wordt al eeuwenoud beoefend, doch niet altijd zoals we het hedendaags te zien krijgen. Vroeger jaren werd er onder meer aan gansschieten, gansknuppelen, ganskloppen, … etc gedaan. Aangezien deze folklore wereldwijd wordt beoefend is er over het exacte ontstaan niet echt veel duidelijkheid, aangezien iedereen zo zijn eigen oorsprong kent. In België zouden de boeren aan de basis van het gansrijden zitten. Om een goede oogst te hebben moest een gans worden geofferd om een goede oogst op het land te hebben. Het bloed dat zicht mengde met de aarde mengde vormde een vruchtbare akker. Andere bronnen spreken dan weer dat de boerenzonen na de winter de paarden terug moesten inrijden. Om zich met elkaar te meten was de gans het slachtoffer van deze krachtpatsers.

Spanje kent dan weer een heel ander verhaal. Hier zouden Spaanse soldaten de basis van het gansrijden hebben gelegd. De soldaten trainden zichzelf om sterker de oorlog tegemoet te gaan. Hier wordt dan ook weer beweerd dat de Spanjaarden het gansrijden verder hebben ingevoerd in Europa, onder meer in Duitsland.

Elke streek heeft zo zijn eigen oorsprong of gedachtengangen. Vast staat dat alles éénzelfde verband zou moeten hebben, maar tot op heden is dit nog niet voor de volle 100% onderzocht.

Gansrijden anno 21e eeuw
Het doel is nog steeds hetzelfde gebleven: de gans (of dier) onthoofden. De gans zelf dient nu vooraf gedood te worden door een veearts, wegens een verbod is het niet meer toegestaan een levend dier hiervoor te gebruiken. Tot het spel zelf zijn we nog niet gekomen, om dit even kort uit te leggen: de gans wordt eerst in een vissersnet gestoken om daarna ondersteboven aan een dwarsbalk te hangen, de zogenaamde galg. Ruiters te paard dienen één voor één onder de galg te draven en met 1 hand trachten de ganzenkop van het ganzenlijf te scheiden.

Uiteraard lijkt de theorie makkelijker dan de praktijk, dankzij onder meer het stevige vissersnet, dat toch wel enkele kilo's kan houden, duurt dit schouwspel gemiddeld een 3-tal uren. Enkel de titel en de eer die je krijgt na het onthoofden van de gans is enorm geworden. Hierdoor zijn er nu een heleboel regels opgelegd in vergelijking met vroeger. In grote lijnen zijn deze voor iedereen hetzelfde, toch kan er wat verschil zijn per vereniging, al is dit natuurlijk niet groot. Zo moet het paard draven (of lopen), mag men slechts met één hand trekken, etc…

Koning/keizer
Zoals hierboven reeds beschreven is het vooral om de eer te doen. Wie de ganzenkop van het lijf kan scheiden wordt tot koning van de vereniging gekroond! Wanneer in polderdorpen de koningen gekend zijn van al de verenigingen wordt nog één keer gestreden om de ganzenkop. Deze kop heeft de grootste eer die een gansrijder te beurt kan vallen, hij kan namelijk keizer worden. 30 koningen van de laatste jaren van 8 verenigingen + de uittredende keizer strijden dan om de keizerskop. De keizer mag een jaar later in zijn eigen dorp het keizerrijden organiseren.

Internationaal
Het gansrijden is niet enkel een Vlaamse traditie, zo weten we zeker dat dit ook in Nederland, Duitsland en Spanje wordt bespeeld. Ook hier wordt de gans onthoofd, enkel heeft ieder land weer zijn eigen regels en speelwijze. Verder worden de oorspronkelijke varianten op het gansrijden nog steeds nationaal en internationaal beoefend, zijnde niet altijd met een gans of ruiters te paard.